Txakolina betidanik euskal herriari lotutako ardo berezia da, batez ere orain arte kostaldeari lotuta egon dena. Horrela, tradizio handia du Gipuzkoan, Bizkaian eta Arabako Aiaraldean.
Gaur egun, txakolin-mahastia hiru lurralde historikoetan dago ezarrita, baina Arabako Errioxako ardoarekin alderatuta, garrantzi kuantitatibo txikia du. Zehazki, txakolinaren mahasti ekoizleak 700 ha hartzen ditu, eta horietatik 350 inguru Getaria jatorri-deiturakoak dira (Gipuzkoa osoko mahastiak biltzen ditu). Urtean 2.200.000 botila inguru ekoizten dira. 300 ha inguru Bizkaian daude (ia probintzia osoan sakabanatuta, nahiz eta Bakio eta Enkarterri eskualdeak nabarmentzen diren), eta 2.000.000 botila inguru ekoizten dira. Eta, azkenik, Arabako 100 hektareak, gutxi gorabeherako ekoizpenarekin. 330.000 botila 2010ean, datozen urteetan handitzen joango direnak.
Juan Uruñuela doktorearen arabera, gaur egun ezagutzen dugun bezala, “Txakolinaren” esanahia baserriko ardoa da; hau da, “Baserriko ardoa”, “Etxeko” euskaratik datorrena, eta “etxeko” hitzetik datorrena, eta “etxeko bizilaguna” esan nahi duena, “Txakon” hitzera iristeko, eta, azkenik, «Txacolin “edo «chacolin» hitzera iristeko.