Arraza autoktono baten moxal haragia da, Euskal Herriko Mendiko Zaldia, ofizialki aitortua 1999ko abuztuaren 16ko Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian Mendi Zaldiaren araudi espezifikoa argitaratuz. Europar Batasunean desagertzeko arriskuan dagoen arrazatzat onartua dago.
Antzina-antzinatik zeuden mendiko behorrak beti izan ziren herriaren eta mendiaren arteko lotura. Urte osoan abeltzainaren ia arretarik gabe bazkatzen ziren egitura txikiko behor txikiek nekazaritza-lanetarako hobeto osatutako animaliak ekarri zituzten XX. mendearen lehen erdira. Gaur egun, behorrek eta haien kumeek askatasunez bazkatzen jarraitzen dute komunitateko mendietan. Aske jaiotako zaldikoak beren amen esnearekin bakarrik elikatzen dira, sei hilabete inguru dituztela kendu arte. Titia kendu ondoren, larreekin, bazkekin eta zerealekin elikatzen dira 12-16 hilabete bete arte. Zaldiko-kanalek, batez beste, 165 kg-ko pisua dute.
Moxalaren haragia samurra da, gantz gutxikoa eta burdina eta glukogenoan aberatsa. Ezaugarri horiek direla eta, egokia da dieta osasuntsua eta orekatua egiteko. Haragi hori kontsumitzea ez da soilik produktu osasungarri eta on bat dastatzea; ingurumena eta animalien ongizatea errespetatzen duen abeltzaintza mantentzen laguntzea da, sustrai kultural sakonak dituen Eskualde bati eusten laguntzea da, bere iragana errespetatzen duen garapena nahi baitu.
2007. urtean Arabako Mendialdeko Potro Haragiaren Komunitatea jarri da martxan, abeltzainek eta kontsumitzaileek osatua, slow food filosofiarekin, hau da, koproduktoreak osatzearekin. Horren helburua, haragi bikain horren kontsumoa sustatzeaz gain, ekimen berriak bilatzea da, gertu merkaturatzeko eta haragi hori freskoan edo izoztuta kontsumitzeko. Salmenta-sistema horrekin, ekoizlearen eta kontsumitzailearen arteko harreman estua lortzeaz gain, elikagai on, justu eta garbi baten kontsumoa bermatzen da. Ona bere berezko kalitateagatik, doi-doi bere prezioagatik eta garbia bere jatorri ezagun eta naturalagatik.

Contactos:

Víctor López Izquierdo
Okina (Álava)
Teléfono: +34 945273343
Amaia Arrizabalaga
amaiaarri@hotmail.com