Ahuntz-aziendaren produktu gaztea 2 hilabete baino gutxiago dituen antxumea da, 5-6 kilo inguru pisatzen ditu kanalean, eta amaren esnea bakarrik hartu du. Antxumea ama-esnea soilik jaten duen esne-animalia da, eta bizitzako lehen hilabetea igaro arte, batzuetan, edoskitzea eta zerealak eta bazka hartzea txandakatu daitezke.

 

Erreferentzia historikoak:

Azpi Gorri izenak euskal bi hitzi erantzuten die, eta gaztelaniazko itzulpenak hau esan nahi du: «Beheko aldea gorrixka». Arraza Pirinioetako enborrean du jatorria, zeinaren antzinako ordezkaria apeta aegagrus baita. Halaber, Azpi Zuri ahuntza aipatu behar dugu, gaur egun arraza ofizialtzat hartzen ez den arren, Azpi Gorritik duen alde bakarra behealdeko ilajea zuria dela baita.
Azienda Arrazen Katalogo Ofizialak Azpi-Gorri arraza Galtzeko Arriskuan dauden Arraza Autoktonoen Taldean sartzen du.
Antzinatik, ahuntzak, beste etxe-abereekin batera, familiaren mantenua izan ziren euskal etxe askotan; izan ere, elikatzeko lur gutxi zegoen abeltzaintza-unitateetan, horiek herri-mendi ugarietan bazkatzen ziren.
Iraganean, esnea jezten zioten, esne-ekoizpenaren alorrean gaitasun handia zuelako; hala ere, jarduera hori bertan behera utzi zen, ustiapen estentsiboaren erregimenaren ondorioz, ahuntz horren esne-ekoizpena mugatzen baitu.
Gaur egun, ia haragia ekoizteko soilik ustiatu izan da. Hala ere, azkenaldian, badirudi joera hori berriro aldatzen ari dela, eta berriro ere esne-ekoizpenak Azpi-Gorri arrazaren ustiategian leku garrantzitsua izatea nahi du.

Produkzio-sistema:

Azpi-Gorri arrazako ahuntzek ustiapen-erregimen estentsiboa dute, hitzaren zentzurik zabalenean. Apirila igaro ondoren, artaldea mendira bidaltzen da, eta bertan animaliak askatasun osoz bizi dira bertan egon diren 5-6 hilabeteetan. Familia-ustiategiak dira, oro har tamaina txikikoak (20-30 ahuntz). Gutxi dira 50 ahuntz baino gehiago dituzten ustiategiak eta 100 ahuntz edo gehiago dituzten ustiategiak.