Terreña behi-haragia

Arraza autoktonoko behi-aziendaren haragia, galtzeko arriskuan dagoena, tamaina txikikoa eta landatarra. Bere erabilera tradizionala nekazaritza lanetarako lagungarri izan da, arraza honetako idien lana nabarmenduz. Bestalde, eta aipatutako errustikotasuna dela eta, ama-gaitasun bikaina dute, erditzeko erraztasun handia eta emankortasun ona. Nahiz eta azken urteotan populazioa hondatu egin den bereizketarik gabeko gurutzaketen ondorioz, arraza horren erantzule eta sentikor diren abeltzain batzuei esker, arraza erabat desagertzetik babesten ari dira. Bere presentzia aspaldikoa da, eta arraza hori erabili izan da Euskal Herriko ohiko arraste-probetan.
Geruzaren kolorea gaztaina kolorekoa da, tonalitate desberdinetan. Mukosa beltzak edo arbel grisak. Nekez gainditzen dituzte 142 cm-ko adar finak, zuriak eta punta beltzak. Emeek krema koloreko errapeak dituzte, ilez estalita. Pisu txikiko, kolore oneko eta koipeztatze-maila duten kanalak sortzen ditu. Araban, ARATELen (Terreña arrazako behi-azienda hazten dutenen Arabako elkartea) elkartutako ekoizleek (13) 449 abelburuko txabola osatzen dute.

Enlaces:

Gómez Fernández, Mariano; Lauzurica Ortiz de Zárate, Antonio. La raza bovina terreña. Naturzale: Cuadernos de Ciencias Naturales. 1999 (14), págs: 101-104

La vaca terreña se vuelve a echar al monte. Artículo en Gara 19.3.2009

Mugaritz y la vaca terreña. Artículo de Francisco Góngora en El Correo 10.5.2009

La raza terreña exhibe su calidad. Artículo de Miguel Ángel Pardo en Deia Noticias de Bizkaia el 25 de marzo de 2011.

Visita a la explotación ganadera de Adolfo Martínez de Santos. Crónica de la visita de Salow Food Araba a la explotación. 21.3.2009